"Cuando proceda" = "bidezko denean"?

Gai hau inoiz komentatua dugu, baina ez dakit behar bezala azaltzea lortu genuen. Gaur aurkitu dudan adibidearekin ikus dezakegula uste dut. Adibidea, hain zuzen ere, gaurko GAOkoa da, 320/2007 Foru Agindukoa.

Xedapenaren "Bigarren" atalan, esaten da RAI-RUG balorazio sistema erabiliko dela zerbitzu jakin batzuk eskatzen direnean (adinekoentzat). Gero, "Laugarren" atalaren bigarren puntuan, esaten du mendekotasun-egoeraz ematen den ebazpenean bi balorazio jasoko direla ("distinguirá" bitxi samar bat dago gaztelaniaz): BVD baremoaren araberakoa bat, eta, "cuando proceda", aipatutako RAI-RUG sistemaren araberako beste bat (euskaraz, "bidezko denean"). Oker ez banago, arauan objektiboki ezarria dago zer kasutan erabiliko den RAI-RUG sistema, eta, beraz, halakoetan agertuko da balorazio-ebazpenean, ez gainerakoetan. Hor "cuando proceda" esatean, "cuando corresponda" dio, nire ustez, eta euskaraz ez zait inondik ere "bidezko denean" ateratzen niri, baizik eta "hala dagokionean" edo "behar denean"/"behar den kasuan".

Automatismo okertzat daukat "cuando proceda" esapidea "bidezko denean" itzultzea. Nolanahi ere, ongi aztertu behar da zein den akatsaren sorburua (akatsik bada): gaztelaniazko esapidearen balio zehatza ez atzematea (edo beti balio bera ez izatea, hori ere gerta baitaiteke) edo euskarazkoa ulertzeko modu bat baino gehiago izatea.

OEHn, honela definitzen da bidezko: "Justo, legítimo, conforme a derecho; justo (referido a personas); conveniente, correcto".

Zehazki hiztegiak ez dakit asko laguntzen digun. Honela dio:

proceder
3 (ser adecuado) egoki izan: se les avisará cuando proceda, dagokionean abisatuko zaie.

Esaldian egindako aukera bat dator, neurri handi batean, nik esandakoarekin, baina bi gauza ez ditut oso-oso argi ikusten: lehena, "ser adecuado" definizioa; bigarrena, euskaraz "egoki izan" eta "dagokionean" gauza berbera ote diren.

Esan, mesedez, nola ikusten duzuen kontua. Nire ustez, nahiko garrantzitsua da, noiznahi agertzen baita fraseologia juridiko-administratiboan.

Patxi

Euskalterm handitzen jarraitzen dute

Euskalterm banku terminologikoan hiztegi gehiagoren sarrerak txertatu dituzte. Erabili.com web orrian eman dute horren berri, artikulu honetan.

Hona zein hiztegiren sarrerez elikatu dute Euskaterm oraingoan:

• Elektrizitate dendetako hiztegia
• Garraio eta logistikaren hiztegia
• Gorputz hezkuntzako hiztegia

------
Mikel

Zeren txostena

Lehengo egunean aztergai utzitako gaiaz zertxobait begiratu dut, eta uste dut lasai egoteko modukoa dela emaitza: -i buruzko txosten ongi esana dago, eta -en txosten ere bai.

Izan ere, -en genitiboak erlazio semantiko bat baino gehiago bideratzen du, izen bakar batekin ere ikus daitekeenez:

Josuren argazkia (1): jabetza; Josu da argazkiaren jabea.

Josuren argazkia (2): agentea; Josuk egina da argazkia.

Josuren argazkia (3): gaia; Josu ageri da argazkian.

Gehiago ere badira, baina ez datozkit denak orain burura. Orain axola zaiguna, hain zuzen, goiko (2) eta (3) kasu horietaz ohartzea da, horiek agertuko baitzaizkigu nagusiki txosten hitzarekin: a) noren/zeren txostena, ‘nork egina’, eta b) noren/zeren txostena, ‘zeri buruzkoa’. Bietako adibideak ageri dira Interneten.

Orotariko Euskal Hiztegian, hain zuzen ere, -en txosten da lehenbiziko adibidea, Zaitegirena: “Berak ezustean egindakoen txostena entzunaz”. Gainerako adibide apurretan, -i buruz eta horretaz ageri dira, adibide banatan.

Hona Interneteko adibide batzuk:

AGENTEA

Espedientea Osakidetzari bidaltzea, erakunde horren txostena jaso dezagun.

Sail horren txostena Udalari aurkeztuko zaio, lizentzia lortzeko.

GAIA

• Aurkikuntza horren txostena Astrophysical Journal Letters aldizkari espezializatuaren Martxoaren 10eko zenbakian argitaratuko da. (ZientziaNet: www.zientzianet.com/artikonts.asp?Artik_kod=1452)
• Hala denean, berrikuspena eta horren txostena epaimahai aztertzaileak eginen ditu, baldin eta hori bada jardun zuena. (NAO: www.cfnavarra.es/bone/008/00802005.htm)
• Planeamenduko arkitektoak testu horren txostena eman du 2001eko urriaren 30ean. (GAO: www.gipuzkoa.net/euskera/gao/2002/05/16/e0204966.htm)
• Ebaluaketa horren txostena egingo du, eta kalteak ordaindu behar dituenari bidaliko dio, hark… (ALHAO: web.alava.net/botha/Boletines/2007/014/2007_014_B.pdf)
• Kuadrillategi izeneko egitasmoa bideratzeko asmoa du eta egitasmo horren txostena eta dirulaguntza eskaria aurkeztu zizkion Bergarako Udalari. (Bergarako Udala: www.bergara.net/Udala/Erabakiak/Batzordeak/20010702)

Patxi

Langile gizagajoaren sufrimendua

Gure mintegiko kide izateko sarrera-proba gisa balio lezake ondorengo testua euskaratzeak: paragrafo bakarrean emana, punturik gabea, tilderik gabea...

Egiazko testua da, halere, enpresari batek arestian Ogasunera bidalia. Merezi du begiratua ematea, benetan. Jakingo al du egileak zer den hizkera argia? Hori baino gutxiago jakitearekin ere konformatuko litzateke Ogasuneko langile gizagajoa!

Estimados señores, recibida su comunicacion, telefonica, ya que la documental segun indican se hizo con anterioridad, que por motivos de orden interno, no se transfirio a la persona adecuada, puesto que la, srta. Iziart, estuvo con nosotros supliendo vacaciones, en nivel de practicas, y coincidio con nuestro traspaso a otro domicilio en extension de oficinas, unido a que nuestra responsable del area sra. Raquel se encuentra en avanzado estado de gestacion, tiene previsto alumbramiento a finales del mes de septiembre, les rogamos que este oficio, se retrase lo suficiente, para su puesta al dia en revision, ya que, nuestras ventas de carburantes en Guipuzkoa son muy escasas, y obedecen a criterios de identidad geografica, ya que nuestras ventas se concentran en navarra, exclusivamente, y formamos parte de la estructura de comercializacion de productos la empresa X mayoritariamente, donde en Guipuzkoa, trasvasa la empresa Y, pero nunca nosotros, salvo excepciones minoritarias, con destino en Navarra, y origen social en Guipuzkoa, y este impuesto se devenga en destino, por ello le solicitamos el traspaso a noviembre a cualquier fecha, y comprobacion de archivos, que va resultar farragoso el listado de acreditacion, ya que tenemos miles, pero el 99,9 % son de Navarra y no de limitrofe, ya que disponemos de esa designacion geografica, dentro de nuestra estructura.

---
Mikel

Soy de los que pienso

Ni ere hori pentsatzen dutenetakoa naiz. Hau da, nik ere hori pentsatzen dut.

Patxi