Todos los días 10 de cada mes

Gaztelaniara itzultzean, data adieraztea bihurria izaten da behin baino gehiagotan. Gogoan izan: "en el día de la fecha", "a fecha de hoy" eta tankerakoak. Oraingoan beste honekin egin dut topo: "todos los días 10 de cada mes". Herritar baten zorra ordaintzeko epeaz (egunaz) ari da testua.

Niri hau bururatu zait: "hil guztien 10ean ordaindu". Izan ere, euskarazko ohiko dataren bideari jarraitu diot analogia erabilita:

2007ko ekainaren 10ean --> hilaren 10ean --> hil guztien 10ean

Badago, agian, beste irtenbide bat: "hilero 10ean ordaintzea". Eta beste hau zalantzazkoa zait: "hilaren 10 guztietan" (erreferentzia galtzen dela dirudi).

Eta zuek, nola bideratuko zenukete "todos los días 10 de cada mes" esapidea?

---
Mikel Azkarate

Gehienez ere hainbeste

Gaurko GAOn, herri batean errotuluak euskaraz (edo euskaraz ere) jartzeagatik diru-laguntza jasotzeko oinarrien berri ematean:

2.2. Zenbatekoa:

a) Irudi korporatiboa euskaraz bakarrik doanean, kostuaren %80 izango da dirulagun­tza, eta gehienez ere 120 €-ko dirulagun­tza izango du.

b) Irudi korporatiboa euskaraz eta gaztelaniaz doanean, dirulagun­tza izango da kostuaren %40, eta gehienez ere 60 €-ko dirulagun­tza izango du.

— Web guneen kasuetan:

a) Web orria euskaraz bakarrik eginez gero, kostuaren %50 izango da dirulagun­tza, eta gehienez ere 450 €-ko dirulagun­tza izango du.

Pozik nengoelarik "kostuaren %80 izango da dirulaguntza" irakurtzeagatik, atsekabez hartu dut bigarren partea: testu hori apailatu duenak uste ote du desegokia dela "gehienez ere 120 € izango da dirulaguntza" esatea? Bestela, ez da ulertzen hitz hori errepikatzea eta sintaxi hori erabiltzea. Nire iritzian, hauxe da formulaziorik egokiena, batere galdu gabe zehaztasunean eta argitasunean:

"Irudi korporatiboa euskaraz bakarrik doanean, kostuaren %80 izango da dirulagun­tza, eta gehienez ere 120 €".

Esaldi horrek arazoren bat baldin badu, konponbidea ez da goikoa.

Patxi Xirika

S.o.z.i.e.t.a.t.e. a.n.o.n.i.m.o.a

Behin baino gehiagotan bueltaka ibili gara mintegian sozietate anonimoaren laburtzapenaren inguruan: SA edo S.A. Gutxienez mintegikide batzuontzat, ez zegoen argi laburdura ala sigla ote zen. Lehendabiziko kasuan, "sozietate anonimo" esan eta puntua idatzi beharko litzateke. Bigarren kasuan, ordea, "ese a" esan eta punturik gabe idatziko genuke. Azkenean, ustez, siglaren aldeko apustua egin genuen mintegian (oker banago zuzendu).

Aitzitik, lehengoan irakurri nuen gaztelaniaz "S.A." sigla ez baizik laburdura zela Manual de Español Urgente webgunean, zehazki kontsulten atalean. Kontsiderazio hori dela eta, laburduraren azpian dauden hitzak bere horretan esan behar dira ("sociedad anónima") eta ez, ordea, "ese a". Idaztean, "S.A." erabili behar da, hortaz.

Gauzak horrela, euskarazko laburtzapenaren kasuan, agian merezi du mintegian berriro aztertzea. Horrela eginez gero, erabaki beharko genuke sigla izaerari eusten diogun ala laburduratzat hartzen dugun.

Irizpidea, besteak beste, beste sozietate mota batzuetarako ere baliagarria da.

---
Mikel Azkarate

Ekainaren 21eko saioa: Alfontso Mujika

Gipuzkoako Foru Aldundiko itzulpen mintegia
2007ko ekainaren 21ean, 10:00-13:00
Aldundiko sotoko aretoan
Hizlari gonbidatua: Alfontso Mujika (Elhuyar Fundazioa)

---

Joan den maiatzaren 16an ipini nuen mezuaren segidan, eta gure artean izan ditugun elkarrizketen ondorioz, gai hauek izango ditugu aztergai Alfontso Mujikarekin ekainaren 21eko saioan:

Atarikoa

1. Ingurumen hiztegia: aurkezpena eta ezaugarriak.

Gai orokorrak

2. Marratxoaren erabilera hitz elkartuetan.
3. Adjektibo erreferentzialak: administrazio(-)erabilerak, erabilera administratiboak.

Gai zehatzak

4. Txartel jendea: billete único, tarjeta de billete único, cnceladora...
5. Sustainable, durable, sostenible, iraunkor: Elhuyarren jokabidea gaur egun.

Gai guztietan, Elhuyarren erabileraren edota ikuspegiaren berri eskatu diogu Alfontsori, informazio emate hutsa alegia.

Laugarren gaia («Txartel jendea»), aldiz, zertxobait dokumentatu dugu, Gipuzkoako garraioetan ezartzen hasia den txartel bakarraren inguruko terminoetan ditugun zalantzak haren laguntzaz argitu nahirik. Dokumentua Alfontsori eta Patxi Petrirenari bidalia diegu, baita mintegikide guztiei ere.

--  Gotzon Egia  

Gaur DVn

No deja de sorprender que nadie haya reparado, (me refiero al proceso que va desde que el especialista elige el texto, pasa por los asesores lingüísticos que deberán dar su aprobación, etc., hasta que lo colocan en el lugar dispuesto), nadie haya reparado, repito, ni denunciado, el letrero que muestra hasta dónde puede llegar la ignorancia en materia lingüística. Ignoro si existen otros. El que yo veo cada vez que tomo la autopista A-8, a la entrada del estacionamiento que ha habilitado nuestra Diputación Foral para quienes optan por compartir vehículo, dice así: «Partekatzeko aparkalekua-Parking de Compartición» ¿Ahí lo tienen! ¿Toda una exhibición del conocimiento de la lengua! Ya estamos acostumbrados a traducciones al euskera dignas de la estulticia lingüística que nos invade, que podremos achacar a que muchas palabras que no existen en nuestra lengua hay que inventarlas: «Terminal de Aduana-Aduanako Terminala», es un ejemplo que me viene a la memoria, o, aquel maravilloso «Cambio de sentido-Sentzu aldaketa», rótulo que le hace a uno sentir el temor de enloquecer al traspasarlo. Lo que esto sugiere, es que prima en estas actuaciones, la búsqueda de la perfección en el euskera, (muestra de ello, los ejemplos citados) y, sin embargo, no se consulta el Diccionario de la Lengua de la R.A.E., en el que no figura parking, ni -por supuesto- «compartición».

Juan Larrañaga, Azkoitia (El Diario Vasco, 2007-06-05, gutunak).

Por un importe

Askotan agertzen zaigun erdarazko esapidea edo klitxea da. Arrunta da, beraz, literatura administratiboan. Batzuetan, halere, ez da erraza hainbat testuingurutan euskaraz ematen.

Askotan, gaztelaniazko egitura [aditza + osagarri zuzena + “por un importe”] da: “tramitar | una ayuda | por un importe de x euros”. Euskarazko ordaina ematean, aldiz, “zenbat” eta “zenbateko” galdekariak egon ohi dira atzean: zenbat edo [zenbateko + izena] + aditza

(1.a) Tramitar una ayuda por un importe de x euros

(1.b) x euroko laguntza tramitatu (zenbateko)

(2.a) Se autoriza un gasto por un importe de x euros

(2.b) x euroko gastua baimentzen da (zenbateko)

(3.a) Hacienda ha efectuado devoluciones por un importe de x euros

(3.b) Ogasunak x euro itzuli ditu (zenbat)

(4.a) Euskaltel ampliará su capital por un importe de x euros

(4.b) Euskaltelek x euro gehituko du kapitala (zenbat)

(5.a) Conceder ayudas para alimentación infantil (por un importe de x euros)

(5.b) Haurrak elikatzeko laguntzak ematea (x euro) [Ø]

(6.a) El ICO financiará a empresas (zeharkako osagarria) por un importe de x euros

(6.b) ICOk x euro finantzatuko die hainbat enpresari (zenbat)

Nire ustez, batzuetan zerak despistatzen du: gaztelaniaz aditzarekin batera preposizio sintagma egoteak (“por”) eta, gainera, “por el importe” nolabaiteko klitxea izateak. Hori dela eta, hitzez hitz itzultzea ez da txukun gelditzen. Horregatik, euskaratzean esaldia bestela eraikitzea lagungarria da, euskararako itzulpenetan askotan gertatzen den bezala.

Zer deritzozue? Zer irtenbide aurkitu ohi diozue esapide horri?

---
Mikel Azkarate