2007/03/29

Antzaldatu eta transfiguratu

Balbula blogeko artikulu bati erantzunez idatzi dut hau, eta hemen ere jartzea pentsatu dut.

Bada, nire ustez, deus txarrik ez du Euskaltzaindiak hiztegi hori egiteak eta lehenbailehen amaitzeak; aitzitik, dena du on eta mesede.

'Antzaldatu' dakarrela hiztegi horrek, eta ez 'transfiguratu'? Bikain. 'Transfiguratu' nahi duela erabili Bernardo Atxaga idazle eta euskaltzainak? Bikain. Gauza bat bertzearen aitzi doa? Ez. 'Antzaldatu' erabili dutela Biblian? Doktoreak eta erretoreak ditu elizak; berek jakinen dute zergatik nahiago duten hitz hori.

Beharbada, nik neuk ere nahiago dut 'antzaldatu', baina horrek ez dio axola. Nik nahi eta behar dudana, premia gorriko dudana, hauxe da: Hiztegi Batuak jaso dezala, orain eta hemen, 'antzaldatu', denok jakin dezagun hitz hori euskarazko hitza dela, hitz ederra gainera -nire uste apalean-, eta euskarazko testugilerik bikainenetako batzuek erabili dutela aspaldi eta erabiltzen dutela oraindik ere. Eta behar dudana da gure ume eta gazteek ikas dezatela hitz hori, eta horren haritik, jakin dezatela, adibidez, sugeak “larrualdatu” edo “larruberritu” egiten direla.

Hori da Euskaltzaindiaren egitekoa, besteak beste: gure hiztegi-ondarea jasotzea eta normalizatzea. Idazleek bestelako eginkizun eta jardunbide bat dute. Irakasle edo gisakook, berriz, batenak eta besteenak geureganatu eta transmititzeko ahalegina egin behar dugu.

Amaitzeko, desio bat: ez ahal dio Bernardo Atxaga euskaltzainak aginduko Bernardo Atxaga idazleari zer eta nola idatzi behar duen.

Patxi Petrirena

2007/03/09

Onomastika: aditz-izenak

Nik ez nekien, baina "aditz-izen" kategoria gramatikala kategoria onomastiko ere bada: aste honetan, irratian, Iragartze izeneko neska bat elkarrizketatu zuten. Jasone, Sorne, Igone eta halako izen mordoxka bat bada, oinarrian aditza duena, baina -tze amaierakorik entzun gabe nengoen. Egia esan, eufonikoa iruditu zitzaidan; hirugarren silaban ematen zioten azentua (eta abizena bi silabakoa zen). Halako besterik ezagutzen duzue? (Ostiral baterako gai arina...).

Patxi

2007/03/06

Jarri pilak

Ez lokartu!
Erne!
Ekin!
Ea, bizkor-bizkor!
Higitu gorputz hori!
Aztalak ibili, gero!

Ez naiz errietan ari, ez. Gaztelaniazko blog batean (Las palabras de la tribu) irakurri dudanak bultzatu nau halako esapideak bilatzera. Mokoroaren bildumatik hartu dut pare bat. Honako bi hauek, hain zuzen, gaztelaniaz "espabilarse" eta euskaraz "ez lo egon" bilatuta:

  • Iñor oroitu ez ta... jakiña! amak ibilli bear aztalak!
(Y claro! quien tiene luego que moverse o espabilarse, es la madre!)
Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. . (G )

  • Lekuratu eitzak aulkiok!... ez lo egon! Tira, tira... igitu gorputz ori!
No te duermas! (Muévete!... Listo!)
Azkue Resurrección Mª / Txirrist . Bein da betiko. (R. M. de Azkue). 1893 (B )


Etzi, badakizue, Nafarroako Errege datorkigu. Ea gaur edo bihar materiala bidal dezakegun.

Patxi

2007/03/01

Kataluniako terminologia lanaz

Azken erosketaren berri emango dizuet: Recerca terminològica. El dossier de normalització (TERMCAT, 2006).

Terminologia lanari buruzkoa da, noski, eta honako hiru atal hauek ditu:
I. El procés de recerca ('ikerketa').
II. La fixació i difusió dels termes.
III. Material complementari.

Azken atal horretan, lanaren erakusgarri batzuk jarri dituzte:
1) Normalizazio dosierrari buruzko azalpenak.
2) Normalizazio dosier batzuen adibideak.
3) TERMCATen Batzorde Nagusiaren akten adibideak.
4) Termino normalizatuen adibideak.
5) Bibliografia aipamenak.

Nik lehenbizi irakurri dudana jarriko dut hemen: akta baten adibidea.

bullyng
assetjament escolar m
PSICOLOGIA SOCIAL
es acoso escolar
es bullyng
fr harcèlement à l'école
fr intimidation
it bullismo
en bullyng
en school bullyng

Acció de sotmetre un company d'escola a un maltractement fisic o psicològic sistemàtic i continuat, el qual pot provocar-li problemes fisics i psicològics.

Criteris aplicats:

S'aprova el terme assetjament escolar com a alternativa a l'anglès bullyng pels motius següents:

- és una forma descrptiva, lingüisticament adequada i transparent des del punt de vista semàntic;

- és coherent amb els termes semànticament relacionatss assetjament sexual (forma recollida al diccionari normatiu) i assetjament psicològic (forma aprovada pel Consell Supervisor a l'acta núm. 353 com a alternativa a l'anglès mobbing);

- té ús als mitjans de comunicació en català i entre alguns experts per a referir-se al concepte;

- es documenta, anàlogament, en castellà i en francès.

El Consell Supervisor fa notar que, tot i que en anglès el terme bullyng té un sentit més ampli (no tan sols es fa servir en el context escolar, sinó també referit a conductes agressives dins l'exèrcit, en l'àmbit de les presons o, fins i tot, en l'àmbit laboral), en català s'utiliza bàsicament referit a l'assetjament que es duu a terme en l'entorn escolar, tal com s'explicita a la definició proposada. Els mateixos experts expliquen que, de fet, a Europa i als Estats Units bullyng s'aplica sobretot en contextos escolars, mentre que als casos d'assetjament laboral se sol aplicar el terme mobbing.

Es descarta l'acceptació del manlleu, tot i que té un cert ús, perquè es creu que l'alternativa proposada pot substituir-lo sense problema en qualsevol context.



Beraz, eskola-jazarpen moduko termino bat erabaki dute katalanerako, bullyng hitzaren ordez. Liburu berean ageri da erabaki hori hartzeko erabili duten normalizazio dosierra, askoz luzeagoa noski.

Patxi

Zehapenak eta zigorrak

Gaurko GAO tik: «Beheko zerrendako zigor espedienteen Foru Aginduak (zigor-jardunbidea hastekoa) jakinarazten saiatu arren, horrek ondorior...